គតិទី ២
យុទ្ធសាស្រ្តរបស់យួនមកលើកម្ពុជា១ បំបែកបំបាក់ដើម្បីគ្រប់គ្រង (ធ្វើអោយខ្មែរឈប់គិតពីរឿងជាតិ គិតតែប្រយោជនផ្ទាល់ខ្លួន សក់អាណាក្បាលអាហ្នឹង)
២ ដាក់ថ្នាំបន្ទន់ឆ្អឹងរួចលេបទាំងមូល (បង្ហូរជនជាតិគេមកលើទឹកដីខ្មែរបន្តិចម្តងៗរហូតធ្វើអោយខ្មែរមានអារម្មណ៍ថាងើបលែងរួច)
យើងដើរយឺតមែនប៉ុន្តែយើង តែងតែទៅដល់គោលដៅមុនគេ។
កាលណាអំណាចប្រមូលផ្តុំ ច្បាប់សំរាប់អ្នកដឹកនាំមានតម្លៃត្រឹមតែជាសីលធម៌។
ព្រះពុទ្ធសំដែងថា ពិភពលោកបង្កើតឡើងដោយចិត្ត។
ស្តេចក្នុងរូបភាពចាស់ផុតរលត់ទៅ ស្តេចក្នុងរូបភាពថ្មីលេចឡើង។
ក្នុងការរស់នៅមនុស្សម្នាក់ៗត្រូវធ្វើនយោបាយពីរ
ទីមួយគឺនយោបាយផ្ទាល់ខ្លួនគឺជានយោបាយប្រចាំថ្ងៃដើម្បីឲ្យសម្រេចគោលរបស់ខ្លួនទាំងក្នុងការសិក្សាការការងារការទំនាក់ទំនង.............
ទីពីគឺនយោបាយរួមគឺជានយោបាយដែលពលរដ្ឋទាំងអស់គ្នាចូលរួមដឹកនាំប្រទេសដើម្បីសម្រេចវត្តុបំណងរួមមួយជានយោបាយដែលមិនអាចខ្វះបាននូវការចូលរួមពីប្រជាពលរដ្ឋស្របតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
...................
តើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោយពីបោះឆ្នោតហើយប្រទេសនៅតែក្រីក្រតើគាត់មានការទទួលខុសត្រូវនូវសន្លឹកឆ្នោតរបស់គាត់ដែលបោះខុសដែលឬទេ???
បើពលរដ្ឋខ្មែរមិនតាមដានអ្នកនយោបាយធ្វើម្តេចនឹងរើសបានអ្នកដឹកនាំល្អកើត???
បណ្ឌិតមានការពិចារណាជាកំលាំង។
មនុស្សល្ងង់មានការជឿជាកំលាំង។
«ធ្វើល្អហើយស្លាប់ទៅប្រសើរជាងរស់នៅមិនបានធ្វើល្អ»
«កំហុសដ៏ធំបំផុតរបស់មនុស្សគឺមិនព្រមធ្វើនូវអ្វីដែលខ្លួនយល់ថាត្រូវ និងមិនព្រមឈប់ធ្វើនូវអ្វីដែលខ្លួនយល់ថាខុស»
«ប្រយោជន៍ត្រូវបានលាក់ដោយភាពល្ងង់»
«កាន់តែយល់ដឹងកាន់តែទទួលបាននូវប្រយោជន៍»
«មនុស្សល្អរមែនស្វែងរកមនុស្សល្អជាគ្នាមនុស្សអាក្រក់រមែនស្វែងរកអាក្រក់ជាគ្នា»
«មនុស្សទាំងអស់សុទ្ធតែអាចធ្វើបានយ៉ាងល្អបើក្នុងនោះមានសិល្បះ»
«ការពិចារណាគឺជាមិត្ររបស់អ្នកប្រាជ្ញ»
«បណ្ឌិតមានគំនិតជាទីប្រឹក្សា»
«ជំនួយដែលមិនទទួលការយល់ព្រមពីគេហើយនូវតែឡែៗវាទៅជាការធន់ទ្រាន់ទៅវិញទីបំផុត
ខាត់បង់ទាំងសង់ខាង»
«ព្រះធម៌ឆ្ងាយឆ្ងាយដូចជើងមេឃ ជិតជិតដូចចុងច្រមុះ»
«មនុស្សរវល់ៗរហូតដល់ភ្លេចថាមនុស្សត្រូវរស់នូវរបៀបណាទើបបានសុខពិតប្រាកដ»
«ការស្វែងយល់ពីរឿងអតីតកាលគឺជាមេរៀនសំរាប់បច្ចុប្បននឹងអនាគត»
«មនុស្សបង្កើតអ្វីៗបានគឺដោយសារកំលំាងកាយនឹងកំលំាងប្រាជ្ងាមិនមែនដោយការបន់
ស្រន់សុំសេក្តីសុខតាមបែបសាសានាឡើយ»
«ចិត្តដែលបានរួចចេញចាកពីកិលេសតណ្តាជាចិត្តដែលមាន សេរីភាព»
«រាល់អំពើអ្វីមួយដែលចាត់ថាជាអំពើខុសរឺត្រូវវាត្រូវកាត់សេចក្តីដោយ ហេតុផល។»
«មនុស្សសុទ្ធតែស្វែងរកប្រយោជន៍ប៉ុន្តែដោយការយល់ផ្សេងៗគ្នាទើបគេរកប្រយោជន៍
ទៅតាមផ្លូវរាងៗខ្លួនដែលប្រយោជន៍នោះនៅលើផ្លូវតែមួយសោះ។»
មុននិងទៅ ត្រូវគិតគ្រប់ មុននិងឈប់ មើលមុខមើលក្រោយ
មុននិងថ្លឹង ដឹងថាមិនធ្លោយ មុននឹងអោយ ថយមកគិតសិន»
គ្នានស្មេហាណា ល្អជាងស្មេហាមនុស្សជាតិទេ។
គេមិនអោយសេចក្តីល្អមកយើង ព្រោះគេគ្នានសេចក្តីល្អ។
គ្នានបក្សីណាចង់រស់នៅ ក្នុងទ្រុងមាសទេ ព្រោះគ្នានសេរីភាព។
ទឹកធ្វើអោយទូកអណ្តែតបាន ក៏ធ្វើអោយទូកលិចបានដែរ
មនុស្សល្ងង់ រឹតល្ងង់ ព្រោះធ្វើចេះ
មនុស្សចេះ រឹតតែចេះ ព្រោះធ្វើល្ងង់។
សើច និងយំ គឺជាជីវិតប្រកបដោយការបោកប្រាស។
ផឹកថ្មាំពុលជាជាង លើកដៃសុំទាន។
មិនសំខាន់ថាអ្នករត់លឿនប៉ុណ្ណាទេ សំខាន់តើអ្នកកំពុងទៅណា ?គូរចាំថា ការសំរេចបំណងក្នុងផ្លូវខុសគឺជាបរាជ័យដ៏ធំមួយ។
យើងទៅដល់ទីមុនគេ ក៏ដោយសាយើងធ្វើដំណើរតាមផ្លូវកាត់ដែរ។
យើងឈ្នះគេក៏ដោយសាយើងចេះរើសទីលានប្រយុត្តដែរ។
កើតជាមនុស្សត្រូវតែឆ្លាត សូម្បីតែរឿងជាតូចតាច និង រឿងធំដុំ គួរចាំថា មនុស្សឆ្លាតរមែនរកឃើញមធ្យោបាយល្អជាងគេ។
ការចង់ឲ្យគេធ្វើទៅតាមខ្លួន គឺជាកំហុសមួយ។
មានតែត្រីងាប់ទេដែលចុះបណ្តោយទឹក តែចំពោះត្រីរស់វិញ ពេលណាគេគួរចុះបណ្តោយទឹកគេចុះពេលណាគេគួរឡើងតាមទឹកគេឡើង។
ប្រទេសដែលមានអាកាសធាតុត្រជាក់ មនុស្សច្រើនតែឆ្លាត ស្បែកស ជាប្រទេសរិចចំរើន ផ្ទុយពីប្រទេសដែលមានអាកាសធាតុក្តៅមនុស្សច្រើនតែល្ងង់ ស្បែកខ្មៅ ជាប្រទេសអន់ថយ ។គ្រាន់តែអាកាសធាតុសោះ វាជាសឥទ្ធិពលដល់ការគិតរបស់មនុស្ស។
កុំរវល់រហូតរកមិនឃើញផ្លូវត្រូវ សំរាប់ជិវីត។
បោះចោលអ្វីដែលមិនបានការ ហើយរៀបចំអោយបានល្អនូវអ្វីដែលនៅសល់
អ្វីដែលឥតប្រយោជន៍ វាអាចកែឆ្នៃអោយទៅជាមានប្រយោជន៍បានដោយសិល្បះ។
មនុស្សដែលមានគំនិតអភិឌ្ឃន៍ទៅដល់ទីណាក៏មានការរីកចំរើន។
ភាពងងឹកមិនអាចយកឈ្នះពន្លឺបានទេ។
មនុស្សពូកែគឺអាចធ្វើរឿងស្មុកស្មាញអោយទៅជារឿងងាយ។