បុរាណភាសិត ត្រុកៗ អ្នកស្រុកមើលងាយ រលាស់គូទខ្ចាយ មានឧ៌តមានភ័ន្ត
ត្រុកៗ អ្នកស្រុកមើលងាយ រលាស់គូទខ្ចាយ មានឧ៌តមានភ័ន្តដកស្រង់ពីសៀវភៅសរសេរដោយសម្តេចសង្ឃជួនណាត
អត្ថន័យនៃបុរាណភាសិតនេះថា មនុស្សណាមួយជាអ្នកមានប្រាជ្ញាយោបល់ និងសម្តីថ្វីមាត់
ហ្មត់ចត់ ប៉ុន្តែជាមនុស្សចេះអត់ចេះធន់ មានចិត្តធ្ងន់ធ្ងរនឹងធឹង គេពុំងាយនឹងខឹងឬថា ប្រើអាការ
កិរិយាញើមៗត្រុកៗ ពួកជនអ្នកនៅក្នុងស្រុកភូមិផងរបងជាមួយ និងអ្នកនៅភូមិជិតខាងគ្នាច្រើនតែ
មានយោបល់យល់ថា អ្នកនោះឯងជាមនុស្សទុយមុយ មិនមែនជាអ្នកអង់អាច រលុះរលាញខាង
សម្តីសម្តៅអ្វីទេ គ្រាន់តែជាមនុស្សសុភិសុភាពរាបទាបប៉ុណ្ណោះ ស្រាប់តែនៅពេលមួយ
អ្នកនោះឯង បញ្ចេញសម្តីវោហារជជែកតវ៉ាក្នុងរឿងអ្វីមួយក្នុងទីប្រជុំមហាជន ដែលមានការជជែក
វែកញ៉ែកដោះស្រាយកម្ចាយសេចក្តីដ៏កម្រ ឲ្យឃើញជាក់ច្បាស់ស្រឡះបានជនទាំងឡាយ
ក៏ដូចជាភ័ន្តភាំងស្ងើចសរសើរនៅពេលនោះតែម្តង ក៏លែងមើលងាយរៀងមក ។ ព្រោះហេតុនោះ
បានជាមានបុរាណភាសិត "ត្រុកៗអ្នកស្រុកមើលងាយ រលាស់គូទខ្ចាយ មានឧ៌តមានភ័ន្ត" ។
មានបុរាណភាសិតមួយយ៉ាងផ្សេង ប៉ុន្តែមានអត្ថន័យស្រដៀងគ្នានឹងភាសិតខាងលើថា ត្រូវត្រាប់
កុកសាប់ កុំត្រាប់កុកស មានអត្ថន័យថា កុកសាប់មាឌតូចបន្តិច ឯកុកស មានខ្នងស្លឹកស្លាប
សម្បុរត្រសក់ស្រអាប់ កាលមើលទំលើទ្រនំ មើលទៅឃើញច្រឡំនឹងស្លឹកឈើ ស្ទើរតែមើលពុំ
ឃើញច្បាស់ថាជាកុកឡើយ ។ ឯកុកស នោះវាទំលើទ្រនំអ្វី វាហើរក្តី ឃើញតែសម្បុរសដូចគ្នា
ព្រោះវាមានតែសម្បុរសមួយយ៉ាង ។ អត្ថន័យវែងជាងនេះ ស្រដៀងគ្នានឹងបុរាណភាសិតខាងលើ
ថា ត្រុកៗអ្នកស្រុកមើលងាយ..... នោះដែរ ។ ល ។
ពាក្យកាព្យឲ្យងាយចាំ
បទកាកគតិ
ឬកពាត្រុកៗ ជននៅក្រៅស្រុក គេច្រើនមើលងាយ កណ្តាលជំនុំ ស្រាប់តែកម្ចាយ លិច្ចកលឧបាយ
មានឧ៌តមានភ័ន្ត ។ បញ្ចេញសម្តី មានពាក្យវែងខ្លី រាបទាបស្រទន់ មានឧ៌តឬខ្លាំង ម្តងៗមិនស្លន់
រាល់ម៉ាត់ ឥតអន់ សុទ្ធតែបានការ ។ ពុំដែលមានឈ្មោះ ថាខ្លួនអ្នកនោះជាគ្រូអាចារ្យ ឬជាអ្នកចេះ
ចំណេះធម៌អាថ៌ សោះទេមានការណ៍ក៏ចេញប្រាជ្ញប្រុះ ។ ប្រាជ្ញាយង់យល់ សម្តីនិម្មល យោបល់
ឈ្លាសឆ្លុះ អ្នកស្តាប់ស្ញប់ស្ញែង ព្រោះឃើញស្តែងនុះ ទម្លាយទម្លុះ ការក្រកម្ចាយ ។ នេះហៅថា
ត្រុកៗ ត្រាតែអ្នកស្រុក ភូមិផងមើលងាយ ស្រាប់តែមានការណ៍ ដែលត្រូវដោះស្រាយ រលាស់គូទ
ខ្ចាយ មានឧ៌តមានភ័ន្ត ។
ឬដូចកុកសាប់ ស្លាបក្រៅស្រអាប់ ឥតសសាន់វុ័ណ្ត កាលបើវាហើរ ឃើញសជាក់ស្បាន់ ចាស់ថា
ត្រូវកាន់ តម្រាប់កុកសាប់ ។ រីឯកុកស ទំក៏ឃើញស ឥតឃើញស្រអាប់ ហើរក៏ឃើញស ផ្ទុយពីកុក
ស ខ្នងស្លាបស្រអាប់ នៅពេលដែលទំ ។ ហេតុនោះបានជា ពួកចាស់ព្រឹទ្ធា ថាឲ្យនិយម តាមបែប
កុកសាប់ ជាការសមរម្យ កុំឲ្យនិយម តាមកុកសឡើយ ។
បើសាធុជន រិះរេគិតគុណ យល់ន័យនេះហើយ ពេញចិត្តប្រព្រឹត្ត ពិនិត្យរឿយៗ ប្រើឬកជើយៗ
មិនប្រើអំនួត ។ ក៏ទៅដោយយ៉ាង ពីព្រោះមានអាង ថាមិនបាច់អួត ចាំដល់នៅពេល ប្រណាំង
ប្រកួត គង់មានគេអួត ជួយខ្លួនយើងទេ ៕ ៚
ឈ្លាសឆ្លុះ អ្នកស្តាប់ស្ញប់ស្ញែង ព្រោះឃើញស្តែងនុះ ទម្លាយទម្លុះ ការក្រកម្ចាយ ។ នេះហៅថា
ត្រុកៗ ត្រាតែអ្នកស្រុក ភូមិផងមើលងាយ ស្រាប់តែមានការណ៍ ដែលត្រូវដោះស្រាយ រលាស់គូទ
ខ្ចាយ មានឧ៌តមានភ័ន្ត ។
ឬដូចកុកសាប់ ស្លាបក្រៅស្រអាប់ ឥតសសាន់វុ័ណ្ត កាលបើវាហើរ ឃើញសជាក់ស្បាន់ ចាស់ថា
ត្រូវកាន់ តម្រាប់កុកសាប់ ។ រីឯកុកស ទំក៏ឃើញស ឥតឃើញស្រអាប់ ហើរក៏ឃើញស ផ្ទុយពីកុក
ស ខ្នងស្លាបស្រអាប់ នៅពេលដែលទំ ។ ហេតុនោះបានជា ពួកចាស់ព្រឹទ្ធា ថាឲ្យនិយម តាមបែប
កុកសាប់ ជាការសមរម្យ កុំឲ្យនិយម តាមកុកសឡើយ ។
បើសាធុជន រិះរេគិតគុណ យល់ន័យនេះហើយ ពេញចិត្តប្រព្រឹត្ត ពិនិត្យរឿយៗ ប្រើឬកជើយៗ
មិនប្រើអំនួត ។ ក៏ទៅដោយយ៉ាង ពីព្រោះមានអាង ថាមិនបាច់អួត ចាំដល់នៅពេល ប្រណាំង
ប្រកួត គង់មានគេអួត ជួយខ្លួនយើងទេ ៕ ៚
វត្តឧណ្ណាលោម ក្រុងភ្នំពេញ ថ្ងៃចន្ទទី ២៩ កក្តដា ព ស ២៥១២ គ ស ១៩៦៩